Vogels migreren naar warme landen, eekhoorns trekken zich terug in hun nest, zeehonden kweken een extra vetlaag en wat doen wij ,mensen als het kouder wordt? Weer of geen weer, we zetten een wekker en blijven onszelf naar ons werk slepen. Hoe goed is dat voor de moderne (kantoor)mens?

 

Zodra het buiten donkerder wordt, zitten we minder lekker in ons vel en wordt er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek meer verzuimd. Nu lijkt het ziekteverzuim ook een duidelijk seizoenspatroon te hebben. In de herfst en winter melden meer werknemers zich ziek. We zitten veel binnen, worden verkouden, krijgen griep en blijven dan al snel thuis. In 2018 hebben we zelfs een ongekende piek in het aantal ziekmeldingen gezien.

 

Licht regelt onze biologische klok

 

Kunnen we gewoon niet zo goed tegen opstaan in het donker, werken in kunstlicht en weer naar huis gaan in het donker? Mariëlle Aarts doet onderzoek naar Licht en de Gebouwde Omgeving aan de Technische Universiteit Eindhoven.We weten inmiddels dat licht ervoor zorgt dat we goed kunnen zien, maar licht regelt ook onze biologische klok. Zo weten we ook dat licht en met name het blauwe gedeelte, het donkertehormoon melatonine onderdrukt. Op dit moment hier nog veel onderzoek naar gedaan, dit is zelfs voor de onderzoekers een nieuw gebied.

 

Onze biologische klok heeft een 24 uursritme en licht is de prikkel die deze biologische klok steeds weer gelijk zet. Het licht in de meeste omgevingen is vastgesteld op 500 lux, omdat dat goed genoeg is om bijvoorbeeld te lezen. Maar de wetenschap zit nu in de fase waarin we de vraag stellen of dat voldoende is voor de andere functies die licht heeft, zoals het gelijkzetten van onze biologische klok en dus onze gezondheid.

 

Tegenwoordig zijn de meeste kantoren al van de meeste comfort voorzien. Denk hierbij aan het licht, luchtkwaliteit, de temperatuur wat geregeld wordt. Nu zegt dhr. Aart dat dat niet zo gezond voor ons is als we denken. Ons lichaam heeft namelijk dynamiek nodig. We moeten juist een beetje schuren tegen dat comfort. Nu blijkt uit onderzoek dat wanneer de temperatuur iets te laag is er meer bruin vet wordt aangemaakt, dit zorgt voor een hoere verbranding van buikvet. Het zijn kleine dingetjes waardoor we ons afvragen of comfort wel zo goed voor ons is. Wanneer het te warm is op kantoor worden de meeste mensen loom (energieloos), is het te koud dan kunnen de meeste zich alleen maar druk maken dat ze het koud hebben. Hier moet je dus altijd tussen schakelen, maar zo’n klimaatsysteem is dus ook niet alles.. en het blijkt vaak ook nog niet te werken.

Doorbreek die lamlendige cirkel

 

Wie in het donker naar z’n werk rijdt, daar de dag in kunstlicht doorbrengt en weer thuiskomt in het donker, mist daglicht. Een kantoor zonder ramen is dus niet goed voor een mens, een mens moet juist verder kunnen kijken dan vier muren. Nu is natuurlijk niet iedereen hier gevoelig voor, maar het is aannemelijk dat je hierdoor klachten ondervindt. Je kan namelijk last krijgen van vermoeidheid en neerslachtigheid. Daarom hoor je steeds meer mensen over lichttherapie, dit werkt super wanneer je last hebt van een winterdepressie. Het beste is gewoon nog daglicht, daglicht helpt je namelijk de winter door.

 

Moderne kantoren hebben vaak dubbel glas dat getint is en lampen die niet sterk genoeg zijn om ons lichaam te laten ontwaken. Dus je komt in het donker aan, het licht is te zwak om je lichaam aan het werk te zetten en je voelt je de hele dag moe. Je wordt niet goed wakker. Die lamlendige cirkel kun je alleen doorbreken door daglicht of met volspectrumdaglichtlampen te werken.

 

Buiten Nederland is een daglichtlamp normaal

 

Zeker in Nederland is licht het ondergeschoven kindje als het gaat om kantoorinrichting. In het noorden zijn de dagen extreem kort en zij werken allemaal met daglichtlampen. In het zuiden van Europa is dit ook heel normaal, zij doen het alleen omdat ze niet vanuit de volle zon in een donker hok willen stappen. Maar in Nederland zijn deze lampen alleen in bepaalde sectoren de normaalste zaak van de wereld.

 

De mondzorg branche begon met deze lampen, het licht in de praktijk moet namelijk geschikt zijn om de hele dag in een donkere mond te kijken. Ook in de bio-industrie en de schildersbranche wordt met daglichtlampen gewerkt. Maar de gewone man of vrouw op kantoor valt een beetje tussen wal en schip.

 

Veel mensen bouwen aan een ‘slaapschuld’

 

De kantoormens die weinig daglicht ziet kan niet alleen neerslachtig worden, maar mist ook slaap. Slapen is een van de belangrijkste dingen die een mens moet doen op een dag. We weten dat je immuunsysteem al vermindert na één a twee nachten slecht slapen. Veel mensen bouwen de hele week aan een ‘slaapschuld‘, die ze in het weekend proberen in te halen. Dat kan wel, maar op die manier begin je op maandag weer met een slaapschuld, waardoor je alertheid alweer verminderd is.

 

Voorzichtig wordt er door werkgevers gehoor gegeven aan de natuurlijke behoefte aan slapen in het donker. Thuiswerken wordt vaker toegestaan, zodat mensen zelf flexibel met hun klok kunnen omgaan. Maar het is werk, het moet gebeuren. Wie later begint, loopt het risico ’s avonds weer langer door te gaan.